“Direktorların kütləvi işdən çıxarılması Elm və Təhsil Nazirliyinin – illərlə formalaşdırdığı sistemin nəticəsidir”, - bu fikirləri Yenicag.az-a açıqlamasında təhsil üzrə ekspert Kamran Isədov bildirib.
O, son vaxtlar orta ümumtəhsil məktəblərində direktorların kütləvi şəkildə işdən çıxarılması məsələsinin Elm və Təhsil Nazirliyinin şablon reaksiyası olduğunu vurğulayıb. Isədov bildirib ki, Azərbaycanda orta ümumtəhsil məktəblərində direktorların kütləvi şəkildə işdən çıxarılması və ya intizam məsuliyyətinə cəlb olunması son illərdə təhsil sahəsində ən çox müzakirə olunan məsələlərdən birinə çevrilib. Xüsusilə 2023 və 2024-cü illərdə müşahidə olunan bu tendensiya ictimaiyyətdə “təmizlik əməliyyatı”, “kadr islahatı” kimi təqdim olunsa da, əslində bu prosesin arxasında daha dərin struktur problemləri dayanır.
K. Isədovun sözlərinə görə, əgər bu gün onlarla direktor rüşvət, vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə, fond pulu toplamaq və ya qeyri-qanuni ödənişlər səbəbilə vəzifədən uzaqlaşdırılırsa, bu yalnız fərdi məsuliyyətsizlik deyil, həm də idarəedicilərin, xüsusilə Elm və Təhsil Nazirliyinin illərlə formalaşdırdığı sistemin nəticəsidir. O, “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 19.3-cü maddəsində təhsil müəssisələrinin rəhbərinin, yəni direktorun təhsilin keyfiyyətinin, şagirdlərin həyat və sağlamlığına görə məsuliyyət daşıdığını qeyd edib.
“Bu, direktorun məsuliyyətini müəyyən etsə də, həmin direktorun hansı mexanizm və mühitdə fəaliyyət göstərdiyini nəzərə almadan yalnız onu cəzalandırmaq, sistemin öz məsuliyyətini pərdələmək deməkdir. Direktorların təyinatı, monitorinqi və fəaliyyətinə nəzarət bilavasitə nazirliyin və onun struktur bölmələrinin səlahiyyətindədir. Əgər məktəblərdə bu qədər qanun pozuntusu baş verirsə, bu, həmin nəzarət və idarəetmənin effektiv olmadığını sübut edir”, - deyə ekspert əlavə edib.
O, 2024-cü ildə 70-ə yaxın direktorun işdən çıxarılması halına rast gəlinməsinin statistik göstəricilərini təqdim edib. “2024-cü ilin rəsmi statistik göstəricilərinə əsasən, Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərləri üzrə ümumilikdə 70-ə yaxın məktəb direktoru ya vəzifəsindən azad edilib, ya da intizam məsuliyyətinə cəlb olunub. Bu, bütövlükdə məktəb rəhbərlərinin təxminən 6-7%-ni təşkil edir ki, bu da, əslində, çox yüksək göstəricidir. Əgər sistemli nəzarət və şəffaf idarəetmə mühiti mövcud olsaydı, bu qədər pozuntu mümkün olmazdı”, - o qeyd edir.
Ekspert, Elm və Təhsil Nazirliyinin rəisi Emin Əmrullayevin açıqlamalarına da şərh verib. “Bu vəziyyətdə nazirliyin rəhbəri Emin Əmrullayevin açıqlamaları bizim daha da ziddiyyətli görünür. O, bir neçə çıxışında təhsildə problemlərin səbəbini direktorların bacarıqsızlığı, bizi isə valideynlərin təzyiqi ilə izah edib. Bu isə idarəedici qurumun öz məsuliyyətindən yayınmaq cəhdi kimi başa düşülür”, - deyə K. Isədov bildirib.
Onun dediklərinə görə, direktor vəzifəsinə təyin prosesi çox hallarda qeyri-şəffaf, formallığa əsaslanan və fərdi təsirlərə açıq şəkildə həyata keçirilir. “2021-ci ildən tətbiq olunan müsabiqə sistemi müəyyən müsbət addım sayılasa da, müsahibə mərhələsinin nəticələri, komissiyaların tərkibi və qiymətləndirmə meyarları çox zaman ictimai əsaslandırmadan kənar qalır”, - o əlavə edir.
“Nəticə etibarilə, bu gün baş verən ‘kütləvi azad etmələr’ təhsildə islahat kimi deyil, idarəetmə sistemindəki xaosun və məsuliyyət böhranının nəticəsi kimi dəyərləndirilməlidir. Əgər doğrudan da islahat niyyəti varsa, ilk növbədə direktorların fəaliyyəti üçün şəffaf mühit, sabit qanunvericilik çərçivəsi və real peşəkar dəstək mexanizmaları yaradılmalıdır”, - ekspert fikirlərini tamamlayıb.
```
