Dünən Azərbaycanın Türkiyəyə istiqamətlənən C130 tipli hərbi nəqliyyat təyyarəsi Gürcüstan ərazisində qəzaya uğrayıb. Təyyarə Gəncə hava limanına eniş edib və burada 2 saat gözləyib. Ekipaj, hava gəmisi və hava limanının mühafizəsini tərk etməyib. Təyyarədəki heyət, noyabrın 8-də Bakıda keçirilən hərbi paradda iştirak edən Türkiyənin F-16 təyyarələrinə texniki xidmət göstərən şəxslərdir.

Heyət, təyyarəyə minmədən əvvəl hava limanının təhlükəsizlik qaydalarına uyğun, ən kiçik detallara qədər bütün prosedurlardan və yoxlamalardan keçiblər. Bu proses hava limanının təhlükəsizlik kameraları tərəfindən də qeyd edilib. Məlumata görə, təyyarənin içərisində heç bir partlayıcı maddə və ya qurğu olmayıb; yalnız F-16 təyyarələrinin ehtiyat hissələri olub. Qəzaya uğramış təyyarə uzun müddətdir istismardadır və sonuncu dəfə 2020-ci ildə əsaslı təmir olunub.

İlkin müşahidələr, təyyarənin korpusunda heç bir kənar təsir izi olmadığını ortaya qoyur. Bu, həmin təyyarənin vurulma ehtimalını istisna edir. Məlumat üçün qeyd edək ki, Azərbayca m,sus Embrayer-190 təyyarəsi 2022-ci il dekabrın 25-də qəzaya uğrayandan sonra, ilk baxışda təyyarənin fyuzelyajında kənar təsir nəticəsində əmələ gəlmiş çoxsaylı dəşiklərin olduğunu aydın göstərmişdi. Bu da təyyarənin vurulması versiyasını irəlilədən fakt olmuşdu. C-130-un korpusunda kənar təsir elementlərinin olmaması onun vurulma ehtimalını istisna edir.

Bununla yanaşı, əgər təyyarənin içərisində partlayıcı maddə və ya qurğu olsaydı, qəzaya uğrayan təyyarənin korpusunda mütləq şəkildə partlayış izləri olmalıydı. Beləliklə, ilkin araşdırmalar iki versiyanın üzərində fokuslanmaq üçün əsas yaradır. Birinci versiyaya görə, təyyarənin uzun müddət istismarda olması, onun korpusunda korroziya yarana biləcəyini göstərir ki, bu da havada yüksək təzyiq altında təyyarənin qəzaya uğramasına ciddi bir səbəbdir. Qeyd edək ki, 1990-cı illərdə ABŞ Silahlı Qüvvələrinə məxsus "Herkules" təyyarəsi tam da bu səbəbdən qəzaya uğramışdı.

İkinci versiya isə ondan ibarətdir ki, yük təyyarələrində daşımalara həyata keçirilən yük, müvafiq tələblərə uyğun olaraq möhkəm bərkidilməlidir. Bu tələbin yerinə yetirilməməsi, turbulentlik və ya başqa təsirlərdən yükün yerindən oynamasına səbəb ola bilər ki, bu da daxildə ciddi fəsadlar yarada bilər, bu isə qəzaya tam yetərli səbəbdir.

Bütün bunlar hazırda sosial mediada gündəmə gələn bəzi konspirasiya iddialarının əsassız olduğunu göstərir. Əslində, bunun üçün heç bir əsas da yoxdur, çünki təyyarənin qara qutusu qəzada baş verənlərin səbəblərini aydınlaşdıracaq.

Eyni zamanda, Gürcüstan hökuməti də bu məsələ ilə bağlı həssaslıq nümayiş etdirir. Məlumatın mənbəsi [Arazmedia.az](https://arazmedia.az/2025/11/12/teyyaredekiler-bakida-paradda-istirak-eden-f-16-texnikleri-olub/) saytı vasitəsilə verilib.