61-ci Münhen Təhlükəsizlik Konfransı (MTK) 2025-ci il fevralın 14-16-da Almaniyanın Münhen şəhərində keçiriləcək. Bu konfransda 60-dan çox dövlət və hökumət başçısının iştirak edəcəyi gözlənilir. Arazmedia.az-ın xəbərinə görə, Münhen Təhlükəsizlik Konfransının prezidenti Kristof Heusgenin sədrlik edəcəyi tədbiri Almaniya Prezidenti Frank-Valter Steinmeier açacaq. Konfransda, ilk növbədə, Ukraynada müharibənin başa çatması ilə bağlı geosiyasi məsələlər müzakirə olunacaq.
Konfransın təşkilatçıları qeyd edirlər ki, MTK 2025-ci ildəki dəyişikliklərin əsas vaxtında baş tutacaq. Yanvarda yeni ABŞ administrasiyası işə başlayacaq, Brüsseldə Avropa qanunverici orqanının yeni dövrü başlayır və konfransdan bir həftə sonra Almaniyada parlament seçkiləri keçiriləcək. Donald Tramp administrasiyası Münhen Təhlükəsizlik Konfransında Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinə son qoyma planını təqdim edəcək. Bu planı ABŞ-nin Ukrayna və Rusiya üzrə xüsusi nümayəndəsi Keyt Kelloq təqdim edəcək.
Keyt Kelloq, Münhen konfransında sülh planı təqdim edəcəyi ilə bağlı mətbuatda yayılan məlumatların həqiqətə uyğun olmadığını açıqlamışdır. Lakin, konfrans ərəfəsində maraqlı xəbərlər yayılır. ABŞ Prezidenti Donald Tramp, Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə telefon danışığı apardığını açıqlayıb. Konfransın başlamasına bir gün qalmış bu məlumat dərc olunacaq. Eyni zamanda, yeni vitse-prezident Ceyms Devid Vens də ABŞ-dan konfransa qatılacaq.
Konfransda ABŞ-nin xüsusi nümayəndəsi Keyt Kelloq, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski və bir sıra digər yüksək səviyyəli nümayəndələrin iştirakı gözlənilir. Münhen konfransında iştirak edəcək namizədlər arasında Almaniyanın hazırkı kansleri Olaf Şolts, CDU-nun namizədi Fridrix Merz, Yaşıllar Partiyasının namizədi Robert Habeck və Azad Demokratlar Partiyasından Kristian Lindner yer alır. NATO-nun baş katibi Mark Rutte, Avropa Komissiyasının sədri Ursula von der Leyen, Avropa Parlamentinin sədri Roberta Mezzola, Avropa İttifaqının xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Josep Borrell və digər yüksək səviyyəli şəxslər də konfransda iştirak edəcəklər.
Azərbaycan və Ermənistan liderləri konfransda iştirak edəcək ki, rəsmi açıqlamalar olmasa da, belə məlumatlar cirayət olunur. Həm İlham Əliyev, həm də Nikol Paşinyanın Münhen Təhlükəsizlik Konfransı platformasında zəngin görüş təcrübələri var. Almaniyada keçirilən konfranslarda, hər iki liderin qarşılıqlı görüşləri 2020-ci ilin fevralında, münxen prinsipləri ilə verilən müzakirələr zamanı başlamışdır. O zaman Pasinyan “Facebook” səhifəsində “Münhen prinsipləri” ilə bağlı 6 bənddən ibarət yazı dərc etmişdir. Sonrakı illərdə isə o prinsiplərdən heç birinin geriyə qalmadığı müşahidə olunub. Həmçinin, həmin müzakirələrdən bir neçə ay sonra Dağlıq Qarabağda müharibə başlamışdır.
2022-ci ildə keçirilən konfransda da Paşinyan iştirak etmişdir. İlham Əliyev 2023-cü ildən ABŞ-nin keçmiş dövlət katibi Entoni Blinkenin təşəbbüsü ilə Münhen Təhlükəsizlik Konfransında Paşinyanla görüşüb. Ötən il, 2024-cü ilin fevralında da hər iki lider Almaniya kansleri Olaf Şoltsun təşəbbüsü ilə Münhen şəhərində görüşüblər. Bu, artıq Brüssel danışıqları formatının iflasa uğradığını və Qərbin danışıqlar platformasını bərpa etməyə çalışdığı mərhələ idi. Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin bu dəfə Almaniya tərəfindən təşəbbüs edilməsi gözlənilir.
Pasinyan, Münhendən əvvəl ABŞ-da 4 günlük işgüzar səfərdə olmuş və hazırda Parisdədir. O, burada Fransa prezidenti Emmanuel Makronla görüşüb, həmçinin Süni İntellekt fəaliyyəti sammitində iştirak edəcək. Pasinyan, ABŞ və Fransa səfərləri arasında İrəvan-Bakı münasibətlərinin cari durumu ilə bağlı müxtəlif mesajlar paylaşır ki, bu da Münhendə gözlənilən mümkün görüş üçün zəmin hazırlamağa çalışdıqları anlamına gəlir.
