Bu gün Azərbaycanda milli mətbuatın yaranmasından 150 il keçir. Ölkədə ilk mətbu orqanı – “İkiçi” qəzetinin nəsri 22 iyul 1875-ci ildən başlamışdır. Bu tarix 1991-ci ildən etibarən Azərbaycanın Milli Mətbuat günü kimi qeyd olunmağa başlanıb. “İkiçi”, Həsən bəy Zərdabi tərəfindən təsis olunmuşdur və cəmi 56 sayı işıq üzü görsə də, Azərbaycanın milli mətbuatının təşəkkül tapmasında və inkişafında əvəzsiz rol oynamışdır. Qəzet maarifçilik missiyasını üstlənmiş və tez bir zamanda ziyalı təbəqə ilə bərabər sadə insan arasında da məşhurlaşmışdır.
Lakin “İkiçi”nin ömrü uzun sürməmiş, Çar Rusiyası qəzetin insanları maariflənməsindəki rolundan çəkinməyə başlamış və nəticədə onun nəsrini dayandırmışdır. O vaxtdan başlayaraq, müxtəlif tənəzzül və intibah dövrləri keçsə də, Azərbaycan mətbuatı cəmiyyət proseslərini əks etdirən güzgü kimi rol oynamışdır. 1998-ci ilin avqustunda senzuranın ləğv edilməsi isə mətbuatın inkişafına ciddi bir təkan vermişdir. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin 1998-ci il 16 avqust tarixli Fərmanına əsasən, ölkədə kütləvi informasiya vasitələri üzərində olan senzura ləğv edilmişdir. Bu Fərman mətbuatın sürətli inkişafına və onun rasyonallığının artırılmasına yönəlmiş geniş Dövlət Proqramının əsas istiqamətlərini müəyyən etmişdir.
Hazırda Azərbaycanda müxtəlif qəzet və jurnallar nəşr olunur, internet qəzetiçilik inkişaf edir. Milli mətbuatın yubileylərinin geniş qeyd olunması, KİV-ə birdəfəlik yardımların göstərilməsi, mətbuat işçilərinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi tədbirləri, həmçinin milli mətbuatın inkişafında xidmətlərinə görə jurnalistlərin fəxri adlarla təltif edilməsi məsələləri mətbuata qayğının tərkib hissəsidir. Dövlət başçısının Azərbaycan mətbuat işçilərinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi ilə bağlı sərəncamları əsasında jurnalistlər üçün iki yaşayış binası tikilmişdir. 2013-cü və 2017-ci illərdə Prezident İlham Əliyev jurnalistlər üçün tikilmiş binada Milli Mətbuat Günü münasibətilə mənzillərin paylanması mərasimində iştirak etmişdir.
Azərbaycan Konstitusiyasında söz və mətbuat azadlığının fundamental prinsip olaraq özünü tapması, ölkədə medianın azad və güclü bir cəmiyyət institutu kimi formalaşmasına təkan vermişdir. Sözsüz ki, bütün bu proseslərin əsas iştirakçıları, əldə olunan nəticələrin əsas səbəbkarları Azərbaycan jurnalistləridir. Prezident İlham Əliyev 30 iyun 2020-ci il tarixdə Azərbaycan milli mətbuatının 145 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalamışdır. Həmçinin, 12 yanvar 2021-ci il tarixdə “Azərbaycanda media sahəsində islahatların dərinləşdirilməsi” haqqında Fərman imzalamışdır. Bu Fərmana əsasən, Azərbaycanda medianın inkişafının dəstəklənməsi, bu sahədə institusional quruculuq işlərinin davam etdirilməsi və yeni informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi stimullaşdırılmaqla, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun əsasında “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi” publik hüquqi şəxs yaradılmışdır.
